ترجمه و بررسی کتاب التطور النحوی للغهالعربیه(بخشهای دوم، سوم و چهارم)

کتاب التطور النحوی للغه العربیه نوشته مستشرق آلمانی گوتهلف برگشتراسر (1886 - 1932) یکی از مهم ترین آثار نوشته شده در زمینه فقه اللغه و زبان شناسی عربی به شمار می آید. این کتاب در واقع مجموعه ای از سخنرانی های نویسنده به زبان عربی است که در سال تحصیلی 1929 - 1930 در دانشگاه قاهره ایراد شده است. برگشتراسر در این کتاب کوشیده با بررسی تطبیقی میان زبان عربی و دیگر زبان های سامی چون آرامی، عبری، اکدی و حبشی و نیز با استفاده از شیوه زبان شناسی تاریخی، چگونگی تطور ساختارهای صرفی و نحوی زبان عربی را توضیح داده، ویژگی های زبانی آن را تحلیل کند. این کار شیوه ای نو در مطالعه زبان عربی به شمار می آمد زیرا کتاب های سنتی در زمینه فقه اللغه عربی، مانند کتاب الخصائص ابن جنی یا فقه اللغه ثعالبی تنها بر مطالعه زبان عربی متمرکز بودند، حال آنکه این زبان شاخه ای از زبان های سامی است و برای بررسی خصوصیات و یافتن ریشه های آن باید دیگر زبان های هم خانواده آن را نیز مورد پژوهش قرار گیرد. بدین سبب، این کتاب توانست توجه بسیاری از دانشمندان و علاقه مندان به مباحث زبان شناسی عربی را به خود جلب کند. متأسفانه این کتاب آن گونه که در مجامع علمی عربی شناخته شده، مورد توجه زبان شناسان ایرانی قرار نگرفته است. همین امر ما را بر آن داشت تا به ترجمه این اثر ارزشمند به زبان فارسی اقدام کنیم. در ترجمه، سعی شده است تا پیچیدگی ها و ابهامات متن بر طرف گردد. مواردی که ضرورت داشت توضیح یا افزایشی صورت گیرد، در متن ترجمه با علامت «[]» و در پاورقی با شماره مشخص گردیده است. البته با توجه به اهمیت نظرات ارائه شده در کتاب و حساسیت آنها، تلاش شده که ترجمه تا حدّ امکان به سخنان نویسنده وفادار بوده تا خواننده اطمینان داشته باشد که چیزی جز آرای برگشتراسر به فارسی برگردان نشده است. همچنین، شواهد قرآنی، حدیثی و ادبی به کار رفته در کتاب به منابع معتبر ارجاع داده شد. در این بین کوشیده شده تا مواردی که اصل متن دست خوش تحریف و یا اغلاط چاپی گردیده، اصلاح گردد.